Tímalína - Uppeldi og menntun

http://www.dv.is/media/cache/f5/8d/f58dedc865db7083d7f1843383853393.jpg

Á tímabilinu 1100-1500 voru settir á stofn háskólar víða í Evrópu svo sem í Bologna á Ítalíu, Oxford og Cambridge í Englandi, Glasgow í Skotlandi, Kaupmannahöfn í Danmörku, Heidelberg og Leipzig í Þýskalandi. Talið er að við lok 15. aldar hafi háskólar í Evrópu verið farnir að nálgast áttunda áratuginn.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Da_Vinci_Vitruve_Luc_Viatour.jpg/800px-Da_Vinci_Vitruve_Luc_Viatour.jpg
Endurreisn eða endurreisnartímabilið var tímabil í mannkynssögu, sem tók við af miðöldum. Það var blómaskeið í listum og vísindum, sem hafði töluverða hliðsjón af listum og hugmyndum Forn-Grikkja og Rómverja. Endurreisnin er venjulega talin hefjast á Ítalíu á 14. öld og hafi síðan borist þaðan um Evrópu allt til síðari hluta 16.aldar og því staðið frá síðmiðöldum fram á nýöld.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Martin_Luther_by_Cranach-restoration.tif/lossy-page1-600px-Martin_Luther_by_Cranach-restoration.tif.jpg

Martin Luther hengdi mótmælandaskjalið fræga "Disputation of Martin Luther on the Power and Efficacy of Indulgences" á kirkjuhurðina í Wittenberg þann 31 október 1517. Martin var þýskur prófessor í guðfræði, tónskáld, prestur og munkur. Hann barðist fyrir almennri skólaskyldu líka fyrir stúlkur og honum fannst að allir sem hefðu hæfileika ættu að fá menntun. Hann lagði mikla áherslu á kristindóms- og móðurmáls kennslu og að allir yrðu færir um að lesa Biblíuna á móðurmáli sínu. Hann vildi að latína og gríska yrðu áfram kennd. Hann vildi að nemendur lærðu stærðfræði og tónlist og að bókasöfnum yrði komið fyrir í skólum.

http://jesuitinstitute.org/Pictures/Ignatius17.jpg

Loyola var forystumaður öflugar vakningar innan kaþólsku kirkjunnar. Markmiðið var að bæta vísindalega og guðfræðilega menntun í gegnum Jesúítaskóla.

http://jeffmedders.org/wp-content/uploads/2017/01/acht_reformatoren_bock_hieronymus_buchenhagen_johann_calvin_johann_hus_johannes_luther_martin_melanchthon_philipp..._teaser.jpg
Siðbótarmenn bárust fyrir almennri skólaskyldu fyrir stúlkur og drengi. Hugmyndir þeirra komu fram um 1500. Martin Luther hafði helstu áhrif á þetta með bréfi sínu.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Ihs-logo.svg/567px-Ihs-logo.svg.png

Jesúítaskólar voru mótspil kaþólskunnar kirkjunnar við Lútherskunni. Tilgangurinn var að bæta vísindalega og guðfræðilega menntun sem vopn í baráttu kaþólsku kirkjunnar gegn mótmælendatrúnni. Jesúitar tóku ýmislegt upp af hugmyndum mannúðarsinna og nýttu sér aðferðir þeirra, t.d. við latínunám. Þeir lögðu sig fram um að gera nemendum skólagönguna ánægjulega. Þeir höfðu einnig skilning á að innri áhugahvöt nemendans sjálfs er besta leiðin til árangursríks náms. Mikið var gert úr alls konar samkeppni og voru verðlaun veitt fyrir góða frammistöðu. Áhersla var lögð á ýmsar sérgreinar s.s. leikuppfærslur þar sem nemendur og kennarar sömdu texta og léku.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Johan_amos_comenius_1592-1671.jpg/200px-Johan_amos_comenius_1592-1671.jpg

Comenius var þekktur trúarleiðtogi mótmælenda, en er frægastur fyrir að hafa bylt uppeldisfræðum samtímans og komið fram með ýmsar hugmyndir sem áttu stóran þátt í þróun uppeldis- og menntunarfræða. Comenius var á sínum tíma þekktastur fyrir umbætur í uppeldis- og menntamálum Evrópu. Hann sameinaði ýmsar hugmyndir sem áður töldust andstæður, alþjóðahyggju og þjóðerniskennd, vísindi og trú, og færði menntunina til æskunnar, til barna Evrópu. Comenius náði til barna með því að ganga út frá þeim hlutum sem börnin þekktu af eigin reynslu. Hann taldi að menntun barna ætti að miða við eigin reynslu og að tengja ætti námsgreinarnar t.d. læra sagnfræði á latínu. Hann var á móti líkamlegum refsingum. Hans hugmyndir um skólakerfi voru:
Móðurskóli: Til 6 ára aldurs. Þeir eru fyrirmynd leikskólanna í dag. Þarna áttu börnin að leika sér.
Móðurmálsskóli: Frá 6-12 ára. Læra lestur, skrift og reikning og einnig hæversku, samlyndi og hjálpsemi.
Latínuskóli: Frá 12-18 ára.Fyrir alla sem hefðu hæfni-óháð efnahag. Þarna voru kenndar hefðbundnar greinar.
Háskóli: Frá 18-24 ára. Bara allra hæfustu nemendurnir. Þeir þurftu námshæfileika og einnig aðra æskilega mannkosti.

http://thescienceteacher.co.uk/wp-content/uploads/2014/09/learning-science.jpg

Uppeldisfræði þróaðist smám saman sem vísindagrein á 17. öld, efldist og styrktist á næstum tveimur öldum.

https://www.visindavefur.is/myndir/thrjatiu_ara_stridid_130710.jpg

Þrjátíu ára stríðið var röð styrjalda sem átti sér stað í Þýskalandi á árunum 1618 til 1648. Öll helstu stórveldi Evrópu drógust inn í átökin. Lengi vel var stríðsins minnst sem skæðustu styrjaldar sem Evrópa hafði háð fram til Napóleonsstyrjaldanna. Herfarir hluteigandi og plágur sem þeim fylgdu lögðu mörg héruð Þýskalands sem næst í auðn.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/JohnLocke.png/220px-JohnLocke.png

Locke hélt því fram að maðurinn væri við fæðingu sem óskrifað blað. Reynsla mannsins fyllti síðan smátt og smátt blaðið. Hann lagði áherslu á heilbrigða lífshætti og að ala upp frjálsar manneskjur. Locke benti á að öll hugtök, hugmyndir og þekking mannsins ættu rætur í ytri reynslu. Hann lagði mikla áherslu á dómgreind og gagnrýna hugsun og mat slíkt meira en að nemendur tileinkuðu sér mikið magn þekkingar. John Locke var einnig talsmaður umburðarlyndis gagnvart skoðunum annarra, s.s. trúarskoðunum. Hann er einn meginhugsuða upplýsingarstefnunnar.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Jean-Jacques_Rousseau_%28painted_portrait%29.jpg/1200px-Jean-Jacques_Rousseau_%28painted_portrait%29.jpg

Rousseau varð mjög frægur fyrir skrif um uppeldismál og setti hugmyndir sínar fram í dæmisögu um uppeldi Emils. Rousseau taldi að hlutverk uppeldis væri að færa okkur allt það sem við höfum ekki fengið í vöggugjöf en þörfnumst á fullorðinsárum. Samkvæmt kenningum hans eru uppalendur manneskjunnar þrír: náttúran, hlutirnir og mennirnir. Það tilheyrði rómantísku stefnunni, náttúrulegt eðli mannsins er gott en siðmenningin spillir því og tilfinningar eru jafnmikilvægar og rökhugsun.

http://mennta.hi.is/starfsfolk/kari/fif/images/barnaskvey_4til5_2002.jpg

Fyrsti barnaskóli Íslands var settur á stofn í Vestmannaeyjum árið 1745. Hann starfaði í u.þ.b. 10 ár, en þá voru ekki til peningar til frekari starfsrækslu hans. Árið 1880 var Barnaskóli Vestmannaeyja stofnaður, og hefur hann starfað samfleytt í Vestmannaeyjum frá 1880.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Johann_Heinrich_Pestalozzi.jpg/200px-Johann_Heinrich_Pestalozzi.jpg

Pestalozzi var hugsjónarmaður sem vildi bæta stöðu alþýðunnar með bættu uppeldi og betri menntun. Hann stofnaði nokkra skóla og gaf út bókina, Hvernig Geirþrúður kennir börnum sínum. Hann hvarf með aldrinum frá hugmynd Rousseaus um meðfædda góðmennsku og taldi þurfa að laða hana fram mrð uppeldinu. Hugmyndir hans um kennslufræði var að byrja á einföldum einingum og hlaða svo upp í flókin kerfi og að málhæfni er mikilvæg fyrir sjálfsvirðingu og reisn alþýðunnar. Skilningur okkar byggir á tölum, formi og nafni.

http://www.americanrevolution.org/clothing/frenchfashion2.jpg

Senni hluti 18 aldar var umbrotatími á flestum sviðum. Það voru róttækar hugmyndir um uppeldi og kennslu. Menn vildu beina uppeldi inn á eðlilegri og frjálslegri brautir. Meira umburðalyndi gegn börnum. Sönn þekking byggð á rannsóknum. Framfarir í náttúruvísindum.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9b/EmileTitle.jpeg

Emile er bók um eðli menntunar og um eðli manns sem skrifuð var af Jean-Jacques Rousseau, sem hélt að hún væri það "besta og mikilvægasta" allra skrifa hans. Vegna þess að hluti af bókinni ber yfirskriftina "Profession of Faith of Savoyard Vicar", var Emile bönnuð í París og Genf og var opinberlega brennd árið 1762, árið sem hún var fyrst birt. Í frönsku byltingunni var Emile innblástur fyrir það sem varð svo nýtt menntakerfi. Rosseau fjallar um uppeldi Emils frá bernsku til fullorðinsára og ætlar honum mismunandi viðfangsefni eftir því sem árin líða.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Frederick-Froebel-Bardeen.jpeg/1200px-Frederick-Froebel-Bardeen.jpeg

Fröbel var frumkvöðull að skipulögðu uppeldi smábarna í skólum. Hann varð fyrir miklum áhrifum frá Rosseau og Pestalozzi en ýmsar viðbætur Fröbels vöktu athygli fyrir hve vel þær reyndust í kennslu. Hann lagði t.d. áherslu á að börn fengju að kynnast náttúrunni beint, einstaklingseðlinu og að börn væru frjáls. Einnig að börn fengju að skapa með höndunum.

http://www.ferlir.is/images/hausastadaskoli_401.jpg
Hausastaðaskóli, fyrsti heimavistarskólinn. Einn fyrsti vísir að reglulegu skólahaldi fyrir börn og ungmenni hér á landi var Hausastaðaskóli. Tildrög skólahaldsins voru þau að Jón Þorkelsson, fyrrum skólameistari í Skálholti, mælti svo fyrir í erfðaskrá sinni að eigur hans skyldu renna í sjóð, Thorkilliisjóðinn, og átti hann síðan að standa straum af menntun fyrir fátækustu og mest þurfandi börn í Kjalarnesþingi. Hausastaðir í Garðahverfi urðu fyrir valinu og tók skólinn til starfa árið 1791. Eftir að skólinn hafði verið starfsræktur í 20 ár gekk sjóðurinn til þurrðar. Ekki fékkst fjármagn annars staðar frá til skólahaldsins og var starfsemin því lögð niður árið 1812 og munir skólans seldir á uppboði.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Flag_of_Denmark.svg/1200px-Flag_of_Denmark.svg.png

Danmörk var fyrst til að setja lög um barnafræðslu

http://flagpedia.net/data/flags/big/no.png

Noregur var annað landið til þess að setja lög um barnafræðslu

http://www.dv.is/media/cache/0a/0c/0a0c142744dc6f02a0c69461217ece37.jpg

Barnaskóli Reykjavíkur vr einkaskóli sem var stofnaður í Reykjavík árið 1862 og lærðu börn þar lestur, skrift, reikning, biblíusögur, réttritun, landafræði og dönsku.

https://i.pinimg.com/originals/34/3a/12/343a12be2297eac977dedc5ab74bc27d.jpg

Fröbel stofnaði fyrsta leikskólann í bænum Blankenburg í Thüringen og frá árinu 1849 kallaði hann skólann Kindergarten (barnagarð). Eftir febrúarbyltinguna 1848 voru skólar Fröbels bannaðir í Prússlandi til ársins 1869 en voru þó starfræktir annars staðar í Þýskalandi þó að nokkuð drægi úr aðsókn að þeim á þessum árum.

https://sosialistaflokkurinn.is/wp-content/uploads/2017/12/1917-1024x512.jpg

Febrúarbyltingin snerist aðallega um kreppu í Frakklandi, mótmæli vegna matarskorts, ósætti við stjórnarhætti, mótmæli bönnuð og menn vígbjuggust við það. Byltingarmenn vildu stofna lýðræði, Óeirðir brutust út, 20 manns féllu. Loðvík Filuppus síðasti konungur Frakklands sagði af sér. Eftir það var sett á bráðabirgðarstjórn, réttur til kostingina: úr 200.000 í 9 millj. Loðvík Napóleon Bónaparte fyrsti forseti lýðveldisins. Gekk undir Napóleon III, var keisari Frakka 1852-1870. Byltingin dreifðist hratt um Evrópu, varði i nokkra mánuði en áhrifin urðu ekki varnaleg.

http://www.barnaskolinn.is/wp-content/uploads/2012/03/Gamli.jpg

Barnaskólinn á Eyrarbakka og Stokkseyri er elsti samfellt starfandi grunnskóli á Íslandi. Hann hefur starfað óslitið frá 25. október, árið 1852 og er því 166 ára um þessar mundir.

https://www.biography.com/.image/t_share/MTIwNjA4NjMzODE2OTA5MzI0/sigmund-freud-9302400-1-402.jpg
Freud var einn af brautryðjendum nútímasálfræði og var frumkvöðull í rannsóknum á sálarlífi manna. Hann leitaðist við að sýna fram á að reynsla í bernsku hefur áhrif á þróun persónuleikans á fullorðinsárunum. Hann gerði ráð fyrir því að sálin þyrfti orku að halda ekki síður en líkaminn og uppspretta hennar taldi hann vera í efnaskiptum líkamans. Upphaflega taldi hann að allar mennlegar athafnir stöfuðu af hvöt sem kallast libido en hún var kynferðisleg í eðli sínu. Síðar breytti hann hvatakenningu sinni og gerði ráð fyrir tveim andstæðum öflum: lífshvöt(kynlíf) og dauðahvöt(árásarhneigð) Hann taldi að hvatirnar stjórnuðust af einu lögmáli: vellíðunarlögmáli. Því er fullnægt þegar einstaklingurinn fær útrás hvata sinna. Hann taldi að persónuleiki þróaðist í ákveðnum skrefum frá fæðingu til kynþroska. Þroski einstaklingsins skiptist í fimm sálkynferðisleg stig: Munnlegastigið, endaþarmsstigið, getnaðarlimsstigið, lægðarstigið og kynþroskasstigið. Freud hélt því fram að margar dulvitaðar þrár og sálarflækjur ættu rætur að rekja til kynferðislegrar bælingar.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ef/John_Dewey_cph.3a51565.jpg

Dewey hafði mest áhrif á uppeldishugmyndir manna á Vesturlöndum á 20.öld. Hann stofnaði Laboratory School ásamt konu sinni Samræmi þykir ríkja milli hugmynda Deweys innan hrimspeki og uppeldisfræði. Hann tilheyrir þrim hópi heimspekinha sem kenndur eru við pragmatisma eða verkhyggju. Þá að meta hlutina hvort þeir leiði til góðs eða ills. Hann taldi að menntun er ekkinmarkmið í sjálfri sér heldur verður hún að leiða til góðs fyrir einstakling og samfélag. Lýðræði er ekki hugmynd heldur framkvæmd og lærist í samskiptum við aðra. Kennsufræði Deweys byggðist á learning by doing. Nám á að virkja sem flest skynfæri og á að vera gagnlegt fyrir nemendur. Menningarsaga og náttúrufræði lærist með því að framkvæma hefðbundinn verk. Einn þekktasti heimspekingur síðustu aldar og hafði mikil áhrif á menntamál í USA og víðar. Hann vildi gera myndlist aðgengilega öllum, færa hana úr viðjum listasafna og inn í hversdagslíf fólks. „Myndlist á að vera aðgengileg öllum börnum og grundvallaratriði í tjáningu og samskiptum.“

http://www2.michaelhouseschool.com/content/uploads/2012/09/steiner.jpg

Waldorfstefnan var sett fram af Rudolf Steiner. Stefnan tengist að hluta til uppeldishugmyndum Maríu Montessori og hafa bæði skólakerfin notið vinsælda til dagsins í dag. Waldorfkerfið byggir á hugmyndafræði sem leiðir til ákveðins lífsviðhorfs og lífsstíls. Hugmyndafræðin sem Steiner boðaði nefnist antroposofi eða mannviska á íslensku. Í mannvisku er mikil áhersla lögð á íhugun og samspil manns við náttúruna. Auk þess er áhersla lögð á hollt fæði, lífræna ræktun, skapandi starfsemi líkt og tónlist, myndlist og dans. Til þess að kennarar geti kennt í þessum skólum þurfa þeir sérstaka menntun og þjálfun, líkt og kröfurnar sem Montessori gerði til sinna kennara.

https://www.thefamouspeople.com/profiles/images/maria-montessori-3.jpg

María setti fram kenningar um uppeldi smábarna í skólum. Hún vann með þroskaheft börn og færðist við það frá læknisfræðilegum áherslum í átt til félagsvísindanna. Hún varð prófessor í mannfræði og forstöðukona. Hún kom á fót stofnun, Hús barnanna. Uppeldisáherslur Montessori voru að innleiða vísindin í skólastarfið, sjálfræði barnsins í vali á viðfangsefnum og þroskun skynjunar og hreyfinga.

https://www.visindavefur.is/myndir/hundrad_kronur_030810.JPG
Til að hljóta styrk úr Landssjóði þurftu sveitakennarar að vera ráðnir af hreppsnefnd.

https://nlbhi.files.wordpress.com/2016/02/lc3b6g.jpg?w=773&h=435&crop=1
Fyrstu lög um skólaskyldu koma til landsins.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/67/Jean_Piaget_in_Ann_Arbor.png

Piaget var ættfaðir þroskasálfræðinnar. Piaget segir að börn smíði sinn eigin skilning á heiminum og til þess að skilja heiminn flokkum við reynslu okkar. Hann taldi að einstaklingurinn færi í gegnum 4 stig vitsmunaþroska eftir því hvernig hann skyldi heiminn. Hvert stig er háð aldri og hvernig við aðgreinum hugsun, s.s. það hvernig við hugsum aðgreinir stigin en ekki hvað við vitum mikið. 0-2 Skynhreyfistig, 2-7 ára Foraðgerðastig, 7-11 Hlutbundnar aðgerðir og 11-15 Formlegar aðgerðir

http://www.phoebehearstpreschool.org/welcome/wp-content/uploads/2014/11/GGKA_Rhoda_Kellogg_700px1-300x252.png

Rhonda safnaði rúmlega hálfri milljón mynda frá börnum á aldrinum 2-8 ára
Öll börn ná valdi á táknbundinni tjáningu á svipaðan hátt.
Út frá fyrsta krassi barnsins þróast áveðin grunnform, hringur, lóðréttur kross, kross sem liggur á ská, ferhyrningur o.s.frv.
Síðan tengjast tvö eða fleiri af þessum formum og úr verður Mandala.
Þessi þróun á sér stað allsstaðar og á öllum tímum.

https://jancarrier.files.wordpress.com/2013/01/pedagogy.jpg

Uppeldisfræðin verður sjálfstæð fræðigrein á 20 öldinni. Viðhorf til greinarinnar, staða greinarinnar og sjálfstæði hennar jókst á þeim tíma. Uppeldisfræðin var alltaf samofin guðfræðinni og heimspeki.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/3/36/Carlrogers.jpg/220px-Carlrogers.jpg

Carl Ransom Rogers var bandarískur sálfræðingur og meðal stofnenda mannúðaraðgerðarinnar í sálfræði. Rogers er víða talinn vera einn af stofnendum feðra sálfræðimeðferðarannsókna og var heiðraður fyrir brautryðjandi rannsóknir sínar.
Meðferð persónuupplýsinga, hans eigin nálgun hans á skilningi persónuleika og mannlegra samskipta, kom inn á ýmis svið, svo sem sálfræðimeðferð og ráðgjöf, menntun, samtök og aðrar hópstillingar. Carl er ein af stofnendum mannúðarstefnunnar sem viðurkennir lífeðlislegar þarfir en leggur megináherslu á félagslegt umhverfi og metnað

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Erik_Erikson.png/220px-Erik_Erikson.png

Erik taldi að félagslegt umhverfi einstaklings myndi hegðun hans og persónuleika. Hann taldi einning að egó væri mikilvægasti hluti persónuleikans. Hann lagði áherslu á að ná góðum tökum á ákveðnum hæfileikum og verkefnum einstaklingsins og lýsa því hvað varðar þroskaþrep/aldursbil þar sem einstaklingar byrja og ljúka ákveðnu stigi.

http://denstoredanske.dk/@api/deki/files/11117/=349341.501.jpg?size=webview

Prófessor í kennslufræði við Kaupmannahöfn 1955-1974. Sem heimspekingur gaf Grue út Vor Tids Moralskepticisme (Moral Cepticism) árið 1937 og fyrir ritgerð sína Studier over Refleksivitet (Studies on Reflexivity) birtist hann í Dr.Phil árið 1950. Ein stærsta útgáfa hans, Opdragelsens historie
(The history of education), 1-3 sem komu út á árunum 1956 -1959 og Almen pædagogik (General education) sem kom út 1974.

http://www.vb.is/media/cache/cc/14/cc143e04f22b405bebf1d3285936f125.jpg
Árið 1907 voru í fyrsta sinn sett almenn fræðslulög hérlendis sem kváðu á um skólaskyldu barna frá 10 ára til 14 ára aldurs. Var heimilunum ætluð önnur fræðsla barnanna og þau áttu að koma nokkurn veginn læs og skrifandi í skólann. Heimild var í þessum lögum til þess að færa skólaskyldu niður í 7 ára aldur þó að hún væri almennt ekki notuð.

http://vibrantwanderings.com/wp-content/uploads/2012/02/DSC_0214-600x402.jpg

Árið 1907 opnaði fyrsta Hús barnanna og veitti Maria Montessori því forstöðu. Húsið var fyrir 60 börn á aldrinum 2-6 ára. Þetta hús var til þess að hýsa flækingsbörn.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/c/cf/John_Bowlby.jpg/250px-John_Bowlby.jpg

Bowlby lagði mikla áherslu á myndun geðtangsla á fyrsta ári barnsins og taldi að til þess að barnið myndi þroskast eðlilega væri nauðsynlegt að það fengi náið, stöðugt samband og hlýju frá umönnunaraðila, sem væri fullnægandi og gleðilegt fyrir báða aðila. Ef barnið myndaði góð tengsl við foreldri þá hefði það áhrif á atferli, persónuleika og félagsþroska barnsins, þessum börnum liði betur, finndust þau einhvers virði, lærðu að trúa á aðra og mynduðu góð sambönd við þá og þau lærðu að þiggja náin samskipti, tækju frekar áhættu og væru óhræddari við að kanna nýjar aðstæður.

https://positivepsychologyprogram.com/wp-content/uploads/2017/09/maslow_wide-0431e5be50989945f9223bf2cb170c2ca3328ffc-s900-c85.jpg

Abraham Harold Maslow var bandarískur sálfræðingur sem var best þekktur fyrir að búa til þarfapýramídann Maslow, kenning um sálfræðilega heilsu sem byggir á því að uppfylla innfædda mannlegar þarfir í forgang og hámarki sjálfstraust. Hann lagði áherslu á mikilvægi þess að einbeita sér að jákvæðu eiginleikum fólks, í stað þess að meðhöndla þá sem "bag of symptoms". Abraham er einn af stofnendum mannúðarstefnunnar sem viðurkennir lífeðlislegar þarfir en leggur megináherslu á félagslegt umhverfi og metnað

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/0/00/Philippe_Ariès.jpg

Philippe Ariès var franskur sagnfræðingur sem fjallaði aðallega um fjölskyldur og barnæsku. Hann skrifaði margar bækur um hið daglega líf margra. Hans best unna og stærsta verk hans sagði frá breytingaum á vestrænum viðhorfum til dauða. Phillippe Ariés setti fram kenningar sínar um börn á miðöldum á sjöunda áratug síðustu aldar.

Engin mynd var til af Myhre
Reidar Myhre var norskur kennari sem var lektor í Osló frá 1974. Hann birti fjölda fræðsluverka, þar á meðal Inngangur að heimspeki mennta (Innføring i pedagogisk filosofi) árið 1959, Hugmyndasaga uppeldisfræðinnar (Pedagogisk idéhistorie) árið 1964, og ásamt Torstein Harbo; Menntasálfræði (Pedagogisk psykologi) sem voru 2 bindi árin 1960-1961.

Myher var innblásinn af kristinni trú og íhaldssamri gagnrýni á því sem kallað var náttúrufræðilegt og efnishyggjukennt mannkyn. Myhre hafði mikið á móti vísinda- og hugsjónarannsóknum innan mennta. Hann var einnig gagnrýninn á kennslufræðilegt sjónarhorn Dewey, sem hann kallaði "náttúrufræðilegt raunsæi". Myhre lagði áherslu á að menntun þurfti að byggjast á grunnskilningi en sýndi einnig kristinu sjónarhorni sem forsendu fyrir uppeldisfræðslu heimspeki og vísinda.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/46/Russian_Revolution_of_1917.jpg

Rússneska byltingin 1917 er afdrifaríkur atburður á 20. öld og er í raun heiti yfir nokkrar misstórar byltingar, þar sem sú stærsta var gerð 1917. Í febrúarbyltingunni árið 1917 gengust hersveitir keisarans til liðs við mótmælendurna og Nikulás II sagði af sér. Við tók svokölluð bráðabirgðastjórn. Keisarafjölskyldan var send til Síberíu í stofufangelsi. Bráðabirgðastjórnin vildi halda áfram þátttöku Rússlands í heimsstyrjöldinni og jókst fylgi bolsévika því um megn.

http://gordontraining.wpengine.com/wp-content/themes/gordon/images/gordon-page.jpg

Thomas Gordon var bandarískur klínískur sálfræðingur og samstarfsmaður Carl Rogers. Hann er þekktur fyrir að kenna samskiptahæfileika og úrlausnaraðferðir við foreldra, kennara, leiðtoga, konur, ungmenni og sölumenn. Líkanið sem hann þróaði varð þekkt sem Gordon Model eða Gordon Method, heilt og samþætt kerfi til að byggja upp og viðhalda árangursríkum samböndum.

http://morganmcginnissappsychproject.weebly.com/uploads/8/0/4/5/80457734/4142446.jpg?183

Diana Blumberg Baumrind er klínískur-þróunar sálfræðingur þekkt fyrir rannsóknir sínar á foreldraformum og gagnrýni hennar á notkun blekkingar í sálfræðilegum rannsóknum.

http://www.raufarhofn.net/myndir/raufarhofn/var/albums/8090/Skóli%207.jpg?m=1513290364

Á árinu 1936 voru síðan sett ný fræðslulög þar sem skólaskylda var færð niður í 7 ára aldur um allt land. Um áratuga skeið voru þó reknir smábarnaskólar eða tímakennsla stunduð fyrir fjölda barna allt frá 5 ára aldri þar til þau hófu nám í barnaskólum. Allt frá árunum upp úr 1950 var þó alvarlega farið að huga að því að taka upp kennslu 6 ára barna í skólunum og vorið 1964 voru fyrst haldin tveggja vikna vornámskeið við alla skóla Reykjavíkur og sóttu þau yfir 90% allra barna sem urðu skólaskyld á árinu. Þessum námskeiðum var haldið áfram allt til 1970 þegar almenn forskólakennsla 6 ára barna hófst í Reykjavík.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/5/5b/EmilILönneberga.jpg

Mér finnst sögurnar um Emil í Kattholti tengjast uppeldi á marga hætti, hann er greinilega ofvirkur (mögulega með ADHD) og á erfitt líf sem hann snýr upp á með hinum ýmsu kúnstum. Mamma og pabbi Emils nota mjög furðulegar aðferðir til uppeldis og þau virðast ekki alltaf vera á sömu síðunni, en maður sér alveg skýrt í gegnum öskrin og óróleikann hversu mikið þau elska hann.

https://sumargjof.is/wp-content/uploads/2015/02/2005_1021_135935AA-223x300.jpg

Söga leikskólanna hér á landi má finna í þessari bók.

http://www.bokin.is/images/35292.jpg
Fyrsta íslenska unglingabókin sem kom af stað áhuga á unglingavókum var Búrið eftir Olgu Guðrúnu.

http://www.abc.net.au/news/image/8005138-3x2-940x627.jpg

Uppeldi Grænlendinga bar einkenni mildi og eftirlátssemi. Þetta má rekja til trúar- og hugmyndaheims Grænlendinga. Börn voru þar nefnd eftir einhverjum látnum ættingja og með nafninu fylgdi einning sál hins látna. Það þótti því óviðeigandi að slá barnið eða refsa því á annan hátt. Það janfgilti því að ráðast að hinum framliðna. Foreldratilfinning Grænlendinga er mjög sterk og nýtur sín getur en hjá mörgum í þróaðri samfélögum. Til grundvallar virðist liggja sú hugmynd að börnin á Grænlandi læri best af eigin reynslu. Þau voru látin takast á við umhverfi sitt mjög snemma, fengu t.d. að leika sér með hættulega gripi, hnífa og aðra oddhvassa hluti, án þess að fullorðnir skiptu sér af því.

https://www.akureyri.is/static/news/Hjallastefnan.jpg

Þann 25. september 1989 opnaði Hafnarfjarðarbær leikskólann Hjalla í Hafnarfirði og réði til starfa leikskólastjórann Margréti Pálu Ólafsdóttur, sem þá hafði um árabil starfað sem leikskólastjóri hjá Reykjavíkurborg auk þess að starfa sjálfstætt við ráðgjöf fyrir dagvistarstofnanir. Margrét Pála lagði upp með all nýstárlega námsskrá fyrir leikskólann; kynjaskiptar deildir (sem hún að auki vildi ekki kalla deildir heldur kjarna), engin leikföng og hugsýn um að allir ættu að vera vinir, hafa sama rétt og stunda jákvæð samskipti. Hjallastefnan vakti strax mikla athygli fyrir þessar nýstárlegu aðferðir í leikskólauppeldinu og voru ekki allir á eitt sáttir um ágæti aðferðanna og var kynjaskiptingin þar umdeildust og mikill misskilningur á ferð um tilgang hennar.

http://www.sunrisewaldorfschool.org/upload/slideshows/7000/597/slide.jpg

Waldorfkerfið byggir á hugmyndafræði sem leiðir til ákveðins lífsviðhorfs og lífsstíls. Hugmyndafræðin nefnist antroposofi (mannviska). Þar er mikil áhersla lögð á íhugun og samspil mannsins við náttúruna. Einnig á hollt fæði og lífræna ræktun, skapandi starfsemi s.s. tónlist, myndlist, dans og fleira. Hugmyndir Waldorfstefnunar um þroska barna voru að þaö væru engin próf og engin aðgreining eftir hæfni til 14 ára aldurs, sköpun og listir til jafns við bóknám, engin tilbúin leikföng, engin gerviefni og sérstök Waldorf kennaramenntun.

https://cdn.mbl.is/frimg/8/60/860876.jpg
Í fyrstu grein segir : „Lög þessi taka til starfsemi leikskóla. Leikskólinn er fyrsta skólastigið í skólakerfinu og er fyrir börn undir skólaskyldualdri. Er þá miðað við 1. september það ár sem börnin verða 6 ára. Leikskóli annast í samræmi við lög þessi að ósk foreldra uppeldi og menntun barna á leikskólaaldri undir handleiðslu sérmenntaðs fólks í leikskólauppeldi.“

http://haskolautgafan.hi.is/sites/haskolautgafan.hi.is/files/imagecache/forsida_boka/1004973.jpeg

Í bókinni Miðaldabörn er greint frá ýmsum nýjum hugmyndum um börn á miðöldum. Brynhildur Þórðardóttir er þar á meðal og vísar til Nicholas Ornes (sjá annan stað á tímalínu). Ritstjórar bókarinnar voru Ármann Jakobsson og Torfi H. Tulinius. Hér er mikið og áhugavert rannsóknarsvið ókannað og ekki er ótrúlegt að þessi bók opni gáttir til nýrra rannsókna á þessu sviði. Í inngangi láta ritstjórar þá von í ljós, að hún marki "...upphaf frjórra rannsókna á íslenskum börnum á miðöldum. Undir þá ósk er full ástæða til að taka, en vitaskuld þarf einnig að rannsaka sögu barna á öðrum öldum. Ef líta má á þessa bók sem upphaf rannsókna verður ekki annað sagt en að vel sé af stað farið. Bókin hefur að geyma sjö ritgerðir eftir jafnmarga höfunda og fjalla þær allar um stöðu barna í íslensku og norrænu samfélagi á miðöldum. Höfundar nálgast og ræða viðfangsefni sín út frá ýmsum sjónarhornum og allir nýta þeir fornar heimildir íslenskar, Íslendingasögur og önnur fornrit, lagatexta o.s.frv., á athyglisverðan hátt, auk þess sem þeir leita vitaskuld einnig til erlendra heimildar- og rannsóknarrita. Með því tekst þeim að varpa skýru og oft forvitnilegu ljósi á rannsóknarefni sín.