-
Use Cases
-
Resources
-
Pricing
Tijdlijn over de Industriële revolutie, de Eerste Wereldoorlog en de Tweede Wereldoorlog.
Tijdlijn over de Industriële revolutie, de Eerste Wereldoorlog en de Tweede Wereldoorlog.
1789
% complete
Moeder van alle revoluties
1800 - 1850
% complete
1800
% complete
1800 - 1840
% complete
(Jaartallen zijn ongeveer, uit boek Kunst op Niveau)
(Kunst)stroming: hielden van natuurkrachten, emotie en verlangden naar vroegere tijden.
Romantiek (en Industriële revolutie) verbonden Vroegmoderne- en Moderne Tijd
1813
% complete
Nederlaag van Napoleon
Sep 1814 - Sep 1815
% complete
Overwinnaars van Napoleon overleggen over de kaart van Europa
Jul, 1830
% complete
KarelX was koning, maar bourgeoisie (met liberale idealen) wilde meer inspraak. KarelX weigert dit >> rellen en opstanden >> Karel X treedt af en om terreur te voorkomen nieuwe koning: Louis-Philippe(vertegenwoordiger v bourgeoisie)
Feb, 1848
% complete
verbod van regering op banket zorgt ervoor dat Louis-Philippe niet langer gesteund wordt >> rellen >> Louis-Philippe afgezet >> Frankrijk republiek met Lodewijk Napoleon (neef van) als president
1871
% complete
vredesverdrag tussen frankrijk en duitsland:
frankrijk moest 5 francs schadevergoeding betalen en verliest Elzas-Lotharingen
DUITSLAND = 1 KEIZERRIJK
1900
% complete
1 Aug 1914
% complete
Directe aanleiding: moord op frans ferdinand.
OH gaf schuld aan Servie (ook al was schutter Bosniër)
OH verklaarde oorlog aan Servië
OH werd gesteund door Dld en Servië door Rusland (broedervolken)>> Europese oorlog (Bondgenootschappen)
1 aug 1914 - 11 nov 1918
% complete
4 aug 1914
% complete
duitsland valt belgie binnen
Von Schlieffenplan: eerst FR dan RUSL zodat er geen 2fronten oorlog zou ontstaan
kwam er toch want belgie bood meer verzet dan verwacht en rusland kwam eerder dan verwacht
1917
% complete
dld zal elk schip aanvallen wat verdacht leek met duikboten
VS doet mee aan WOI >> WERELDOORLOG
16 jan 1917
% complete
Telegram van duitsland naar mexico met verzoek aan mexico om deel te nemen aan WOI (opstand tegen USA) >> lekte uit en USA kwam er achter
VS nam nu wel deel aan WOI >> WERELDOORLOG
feb 1917
% complete
massale stakingen en demonstraties in Petrograd(hoofdstad Rusland) tegen de Tsaar. Leger greep niet in en Tsaar werd afgezet.
Er kwam een "Voorlopige regering" met daarin o.a. liberalen en sociaaldemocraten. >> wilde verkiezingen uitschrijven
25 oct 1917
% complete
staatsgreep van Lenin (bolsjewiek)
nieuwe regering: raad van volkscommissarissen
invoer van communisme in rusland
3 Mar 1918
% complete
Duitsland wilde zich volledig op westen concentreren nu VS ook deelnam aan de oorlog. Rusland wilde ook zsm einde aan de oorlog. Dus DLD en RUS sloten vredesverdrag
RUS niet meer bij geallieerden
11 nov 1918
% complete
DLd kon niet op tegen overmacht van de Geallieerden
28 jun 1919
% complete
vredesverdrag tussen geallieerden en duitsland met deze gevolgen voor dld:
- herstelbetalingen in goud
- moest leger ontwapenen
- geen soldaten in Rijnland
- Elzas Lotharingen naar Frankrijk
- kreeg als enige de schuld van WOI
dit verdrag was bedoeld om duitsland (schuldige van WOI) macht af te nemen
1928
% complete
Stalin wilde de economie van Rusland hervormen.
1). De industrie moest worden opgebouwd d.m.v. 5-jaren plannen
2). Collectivisatie van de landbouw moest ervoor zorgen dat de landbouw werd gemoderniseerd om zo de productie te verhogen >> hogere opbrengsten >> voeden van mensen en hogere export opbrengsten.
24 oct 1929 - 1933
% complete
Eerst in VS >> wilde z.s.m. geld terug van leningen aan Europa, dus Europa ook crisis.
24 oct 1929
% complete
Crash wallstreet
aandelen markt ging onderuit
begin van crisis
29 sep 1938
% complete
Hitler wilde Sudetenland (tsjecho-slowakije), maar TS wilde dit niet afstaan.
Chamberlain ging met Hitler praten, maar leverde niks op
Daarna nodigde Mussolini Dld, Eng, Fr uit in Munchen (dus niet stalin en TS) om conflict uit te praten >> Hitler kreeg Sudetenland
9 nov 1938 - 10 nov 1938
% complete
aanval van duitsers op de joden + vernieling van bezittingen.
"Reden" was moord op Duitse diplomaat door Poolse Jood
1939
% complete
militair-economisch bondgenootschap tussen Hitler en Mussolini
aug 1939
% complete
ook wel Molotov-von Ribbentroppact.
Niet aanvalsverdrag tussen duitsland en SU
want Dld wilde eerst met Eng en Fr afrekenen en SU wilde nog geen oorlog omdat het leger niet sterk was omdat Stalin legerleiding had laten ombrengen
Ook afspraken over verdeling van polen (allebei de helft) en SU invloed in Baltische staten (estl,letl,lit)
1 sep 1939
% complete
engeland en frankrijk hadden beloofd polen te steunen bij een aanval van duitsland, dus oorlog was onvermijdelijk.
3 sep 1939 - 8 may 1945
% complete
Engeland en Frankrijk verklaarden de oorlog aan duitsland
jun 1940
% complete
plan om engeland te veroveren van DLD
Eerste grote tegenvaller van DLD want DLD wilde engeland via de lucht aanvallen maar de RAF (Royal Air Force) sloeg aanvallen van DLD (Luftwaffe) af omdat ze een nieuw wapen, nl. de radar, hadden.
7 dec 1941
% complete
DLD verbreekt non agressiepact en valt rusland aan.
Ging erg goed voor duitsland tot dat de zeer koude winter aanbrak
7 dec 1941
% complete
Japan valt marinebasis van VS op hawaii (Pearl harbor) aan omdat japan azie wilde veroveren en moest hierbij geen last hebben van de VS.
bijna hele vloot van vs op pearl harbor vernietigd >> VS verklaart oorlog aan Japan
WERELDOORLOG
1942 - 1943
% complete
Steeds meer gaat Hitler tegen zitten:
- El alamein
- meer bombardementen op duitse steden
- dieptebommen van geallieerden tegen U-boten (duikboten van dld)
- slag by midway
- slag om stalingrad
20 jan 1942
% complete
conferentie over endlösung (definitieve "oplossing", systematisch uitroeien van joden) >> concentratiekampen
dec 1942 - may 1943
% complete
Stalin wilde voorkomen dat de stad die zijn naam droeg in de handen van de duitsers zou vallen dus ze vechtten kei hard en uiteindelijk wonnen de Russen.
Ommekeer in de oorlog: begin van het einde van Hitler
6 jun 1944
% complete
doorbraak in westelijk front via Normandië van de Geallieerden
1945
% complete
2 may 1945
% complete
5 may 1945
% complete
8 may 1945
% complete
de overgave van duitsland
15 aug 1945
% complete
Japan geeft zich over
1950
% complete
Jul 20, 1789 - Aug 5, 1789
% complete
Geruchten dat edelen en hooge geestelijken de revolutie wilden blokkeren >> overal bestormingen van kloosters en kastelen door burgers
1791
% complete
Lodewijk XVIII (toen nog graaf van Provence) sloeg op de vlucht voor revolutionaire vervolgers.
1798
% complete
Voorbeeld van discontinuïteit van Vroegmoderne- naar Moderne Tijd
1805
% complete
na overwinning bij trafalgar door viceadmiraal Nelson was de engelse vloot oppermachtig
1810
% complete
Napoleon zet zijn broer Lodewijk Napoleon af van de Nederlandse troon en lijft NL in bij Frankrijk.
Jan, 1820
% complete
Opstand van liberalen tegen reactionaire (restaurerende) koning
1823
% complete
Om zijn collega (Spaanse Koning) te helpen tegen liberalistische opstandelingen en zo toch te gloriën als zijn voorvaders.
1830
% complete
gedeelte van oogst en arbeid(1/5) van de Ned. Indische bevolking was voor de europese markt
boeren moesten voortaan koffie, thee, suiker en indigo produceren
1830
% complete
Katoen is de baas in de Engelse industrie >> nieuwe uitvindingen >> stijging arbeidsproductiviteit >> uitvindingen etc >> industrialisatie
Aug, 1830 - 1839
% complete
België hoorde sinds het Congres van Wenen bij Nederland, maar was het hier niet mee eens. NL = protestant, BE = katholiek
1830-1832 oorlog
1839 Nederland verklaart België onafhankelijk
1848
% complete
Door Thorbecke:
-cencuskiesrecht
-vrijheid drukpers, onderwijs, godsdienst
- macht van koning ingeperkt, ministers verantwoordelijk voor regeringsbeleid + daden koning (= ministeriële verantwoordelijkheid)
1848
% complete
Eerste Womens Rights convention, begin van het feminisme.
1849 - 1850
% complete
Doordat de boeren koffie, thee, suiker en indigo moesten verbouwen ipv rijst ontstond er een hongersnood
1850
% complete
Met Lodewijk Napoleon (neef van) als president
1852
% complete
kroont zichzelf tot keizer >> Frankrijk = tweede keizerrijk
1857
% complete
In 1857 was er een opstand in Bengalen tegen de Engelsen. Na deze opstand liet engeland het bestuur niet langer meer over aan de plaatselijke potentaten(autoritair persoon), maar vielen de kolonies direct onder de engelse regering (direct rule)
1866
% complete
Slechte omstandigheden voor arbeiders (dus ook hygiëne) zorgden voor veel epidemieën.
1866
% complete
Noord duitse staatjes gaan samenwerken
1867
% complete
1870 - 1871
% complete
aanleiding: 'Emser Depesche' telegram >> frankrijk wilde geen pruisische vorst in Spanje. >> Bismarck zond telegram "wat denken jullie wel?" >> frankrijk boos
1877
% complete
1884
% complete
Door de Algemene Nederlandse Diamantbewerkers Bond
1898
% complete
Conflict tussen Frankrijk en Engeland over koloniseren van Afrika. Engeland wilde Noord-Zuid as en frankrijk wilde oost-west. 1898 plantte Jean-Baptiste Marchant 3kleur in (egypte)Fasjoda (waar Engeland het natuurlijk niet mee eens was).
1900
% complete
Opstand van de Chinezen tegen europa en het christendom en de vernederende traktaatgebieden.
1905
% complete
engels schip met veel amerikanen aan boord getorpedeerd door duitsers
hierdoor keerden steeds meer amerikanen zich tegen duitsland
(ze wilden eerst niet met oorlog meedoen, isolationisme)
9 jan 1905
% complete
Tsaar had absolute macht in Rusland. Bevolking opstand, wilde vakbonden, vrijheid van meningsuiting en volksvertegenwoordiging. Werd hard neergeslagen door het leger
hierna opstanden, stakingen, muiterijen
1906
% complete
Tsaar in rusland stelde doema in (parlement) om bevolking te sussen, maar doema had helemaal geen macht
28 Jun 1914
% complete
kroonprins van Oostenrijk hongarije >> bezoek naar Bosnië (was ingelijfd bij OH en wilde dat niet), neergeschoten door Bosnische nationalist (gavrilo Princip)
1915
% complete
en gaat naar de geallieerden
Feb 1916
% complete
begonnen door Duitsers
jul 1916
% complete
begonnen door engelsen
nov 1917
% complete
een maand na de oktoberrevolutie waren er wel verkiezingen die de bolsjewieken verloren, maar ze bleven de macht houden want ze verjoegen de democratisch gekozen volksvertegenwoordigers. Hier kwamen natuurlijk protesten tegen maar deze werden hard neergeslagen en een gevolg was een burgeroorlog tussen de roden en de witten die de roden (bolsjewieken) wonnen.
1918 - 1933
% complete
na het verdrag van Versailles was de duitse keizer afgezet en was DLD een republiek met democratie en een gekozen parlement en regering geworden.
Bevolking was niet tevreden met regering >> gaven hen de schuld van verdrag van versailles en alles wat niet goed ging.
bevolking wilde sterke leider
1933 Hitler aan de macht, einde republiek van weimar
1920 - 1929
% complete
Periode waarin het erg goed ging in de VS. economie was snel verbeterd
1921 - 1924
% complete
Nieuwe Economische Politiek:
na de burgeroorlog was rusland (SU) een communistische dictatuur. privébezit werd afgeschaft, fabrieken en banken werden staatseigendom etc. >> verslechtering van de economie en protesten
Lenin ging een stapje terug met de NEP
-boeren meer vrijheid om eigen producten te verkopen en opbrengst zelf te houden
- kleine fabrieken weer in privéhanden
welvaart nam weer iets toe
1923
% complete
frankrijk was hier woedend over en bezette het Ruhrgebied >> regering van DLD was woedend en riep algemene werkstaking uit en bleef lonen doorbetalen >> hyperinflatie
dawesplan
sep 1924
% complete
omdat dld een hyperinflatie had en nu al helemaal de herstelbetalingen niet meer kon betalen schoot de VS te hulp met het dawes-plan die in sept. 1924 in werking werd gebracht. Met dit plan verstrekte de VS leningen aan DLD
1932 - 1936
% complete
in 1932 won F.D. Roosevelt de verkiezingen in Amerika. De vorige president(Hoover) dacht dat de crisis vanzelf over zou gaan en liet de overheid zich er niet mee bemoeien (liberaal)
Roosevelt stelde de New Deal in:
- beperken productie in VS
- koopkracht van mensen opvoeren
- devaluatie dollar: export producten waren goedkoper voor buitenland dus veel landen kochten van VS, import producten voor VS duur, dus VS kocht in eigen land.
1932
% complete
NDASP (partij Hitler) krijgt 37% van de stemmen
27 feb 1933
% complete
wss aangestoken door Nl's e communist: Marinus van der Lubbe als waarschuwing voor het nationaalsocialisme
Hitler zag dit als communistisch complot en liet alle communistische volksvertegenwoordigers arresteren
Hij riep noodtoestand uit en stelde grondwet buiten werking
5 mar 1933
% complete
Hitler wilde verkiezingen omdat hij dacht dat NSDAP meer dan 50% vd stemmen zou krijgen en zo alle macht in handen.
maar ze kregen maar 44% vd stemmen
24 mar 1933
% complete
wet waarbij Hitler 4 jaar onbeperkte macht over Dld kreeg.
Werd aangenomen door de volksvertegenwoordiging omdat die bedreigd en geïntimideerd werden door de SA en SS
30 jun 1934
% complete
hitler gaf opdracht aan SS om leiding van SA uit te moorden, want Hitler vond dat de SA te machtig was geworden
1935
% complete
jan 1935
% complete
mar 1935
% complete
Hitler voert dienstplicht in, tegen verdrag van Versailles
1936
% complete
tegen het verdrag van versailles
frankrijk woedend
engeland probeert te sussen door toe te staan dat dld rijnland militariseert
1936 - 1940
% complete
linkse regering X nationalisten o.l.v. Franco
Hitler en Mussolini boden hulp aan Franco. Franco wint >> Spanje dictatuur tot 1975
1936
% complete
Hitler sloot een verdrag met Mussolini (as Rome-Berlijn)
1938
% complete
12 mar 1938
% complete
Hitler wilde oostenrijk bij dld. Hij nodigde oostenrijkse president Schuschnigg uit en zette hem onder druk. Schuschnigg bezweek onder druk en benoemde Seys-Inquart(oosenrijkse nazi) tot rijkskanselier v Oostenrijk.
duitse leger in oostenrijk
1939
% complete
Na sudetenland via de conferentie van München neemt hij nu heel TS in
dec 1939 - mar 1940
% complete
De oorlog was begonnen maar er gebeurde in deze periode nog weinig
apr 1940
% complete
Denemarken en Noorwegen worden aangevallen door Hitler omdat hitler deze landen wilde hebben om de vrije aanvoer van ijzererts uit het neutrale Zweden veilig te stellen + noorwegen was perfecte uitvalsbasis voor de vloot van DLD
may 1940
% complete
14 may 1940
% complete
15 may 1940
% complete
15 jun 1940
% complete
1941
% complete
25 feb 1941 - 26 feb 1941
% complete
staking in Nederland in Amsterdam tegen oppakken en afvoeren van joden
1942
% complete
4 jun 1942
% complete
VS wint van Japan
hierna islandhopping = eilandje voor eilandje langzaam Japans gebied terugwinnen
jul 1942 - oct 1942
% complete
de engelsen winnen van de duitsers bij de slag om El Alamein
1943
% complete
5 sep 1944
% complete
Nederlanders dachten dat ze bevrijd zouden worden maar de bevoorrading van de Geallieerden kon de snelle opmars niet bijhouden dus stopten ze bij de grens van Nederland
17 sep 1944 - mar 1945
% complete
de winter van 1944-1945 was een hongerwinter omdat de duitsers de voedselaanvoer hadden beperkt na de slag om Arnhem
17 sep 1944
% complete
mislukte, en duitsers grepen hard in: voedsel aanvoer beperken >> hongerwinter
30 april 1945
% complete
6 aug 1945
% complete
atoombom op Hiroshima
9 aug 1945
% complete
1848
% complete
Publicatie, vlak na de revoluties, communistisch Manifest (door Karl Marx en Friedrig Engels)
1850
% complete
va. 1850
1851
% complete
gietijzeren gebouw in Engeland met daarin tentoonstellingen. Symbool voor bloei van de ijzerindustrie in 19e eeuw
1870
% complete
in Groot-Brittannië, Italië, Frankrijk en duitsland
zorgt in sommige gevallen voor vreemdelingenhaat
20 May 1882
% complete
bondgenootschap duitsland, italie, oostenrijk-hongarije
1884
% complete
Sociaal Democratische Arbeiders Partij
door Pieter Jelles Troelstra
1890
% complete
Eind van de 19e eeuw
1900
% complete
Zeer grote bevolkingsgroei in Europa wat o.a. leidde tot urbanisatie en emigratie naar VS
1906
% complete
Plan WOI van DLD:
eerst Frankrijk dán Rusland om 2 frontenoorlog te voorkomen
Mislukte..
1907
% complete
1907
% complete
bondgenootschap engeland, frankrijk en rusland
1919
% complete
1928
% complete
1931
% complete
nationaal socialistische beweging NL opgericht door Mussert
jul 1933
% complete
1814 - 1824
% complete
Restauratie van Frankrijk.
Probeerde als koning wel populair bij volk te blijven (dus religieuze/politieke vrijheden bleven bestaan) maar probeerde frankrijk wel te restaureren (dus representatieve democratie werd beperkt tot 0,2% van mannelijke bevolking, kleine elite van grootgrondbezitters kreeg alleen stemrecht)
1820
% complete
2e in de lijn voor troonopvolging van Lodewijk XVI
gevolg: meer beperking kiesrecht en strenge censuur
1848
% complete
1848: Willem II koning in NL. Thorbecke stelt liberale grondwetswijziging voor maar wordt afgewezen door koning. Revolutionaire dreiging neemt toe dus koning benoemt staatscommissie met daarin Thorbecke. Zij moeten een nieuwe grondwet en regering maken. Dus in 1848 nieuwe grondwet in NL
1859
% complete
boek met kritiek op het cultuurstelsel
1862
% complete
krijgt politieke leiding van Pruisen in handen
Wilhelm I was keizer en Bismarck was 1e minister
1877
% complete
eerste vrouwelijke arts. streed voor vrouwenkiesrecht, toegang tot hoger onderwijs en voorbehoedsmiddelen
1879
% complete
in 1879 richtte Abraham Kuyper de antirevolutionaire partij op (confessionalistisch, tegen socialisten en liberalen)
1888
% complete
Hij wil meer aanzien voor Duitsland in de wereld en gaat de concurrentie aan met Engeland (koloniën)
Militarisme = leger heeft de belangrijkste plaats in de maatschappij.
Landen vonden het normaal om oorlog te voeren
oct 1922
% complete
van Italië
1924
% complete
1926
% complete
over Italië
1928
% complete
strijd tussen Trotski en Stalin om op te volgen.
Stalin was partijsecretaris en benoemde op belangrijke posten medestanders >> kwam zo aan de macht
30 jan 1933
% complete
may 1940
% complete
volgt Chamberlain op
1850
% complete
Elektrische telegraaf uitgevonden
1870
% complete
Intrede vd telefoon
1892
% complete
is begin nieuw tijdperk voor industrie