Þættir úr Íslandssögu frá landnámi til 1820

Allmikill floti úr höfn frá Breiðafirði undir forystu Eiríks rauða Þorvaldssonar á leið til Grænlands 986. Hann hafði áður orðið sekur fyrri víg og hélt nú í vesturátt. Kannar hann og fylgdarmenn hans vesturströnd lands þess næstu þrjá vetur. Nefndi hann landið Grænland.

Næsta tilraun til kristniboðs var gerð á dögum Ólafs Tryggvasonar Noregskonungs. Hann sendi tvo kristniboða til landsins þá Stefni Þorgilsson og Þangbrand (saxneskur prestur). Stefni gekk illa en Þangbrandi betur og létu ýmsir höfðingjar sunnan og austan lands skírast.

Úrslitarimman milli þeirra sem vildu halda í forna siði og hinna sem vildu taka kristna ftrú fór svo fram á Alþingi við Öxará.

Settist að í Skálholti og stofnaði þar skóla til að mennta verðandi presta. Ísleifur átti sífellt í útistöðum við veraldlega höfðingja sem ekki voru tilbúnir til að lúta leiðsögn kirkjunnar í siðferðilegum efnum. Hann varð að reka biskupsembættið og skólann fyrir eiginn reikning því kirkjan hafði enga fasta tekjustofna. Þrátt fyrir þetta efldist kirkjan að völdum og virðingu í biskupstíð Ísleifs.

Biskupinn Gissur Ísleifsson tókst að fá Alþingi til að tryggja kirkjunni fastan tekjustofn; tíundina. Var þetta 10% tekjuskattur en tíund hverrar sóknar skiptist síðan í fjóra hluta; biskup fékk 1, prestur annan, sóknarkirkjan þriðja og sá fjórði var áætlaður fátækum. Íslenska tíundin var 1% eignaskattur og var ekki í fullu samræmi við þær kenningar kirkjunnar sem gerði ráð fyrir að tíund væri einungis greitt af lifandi fé. Líklega hafði Gissur sagt að fræðimenn kirkjunnar gerðu ráð fyrir að laga mætti tíundina að aðstæðum í hverju landi.

Í biskupstíð Gissurar var biskupsstólnum skipt í tvennt og stofnaður sérstakur biskupsstóll á Norðurlandi á Hólum í Hjaltadal. Fyrsti biskup þar var Jón Ögmundar son. Hann reisti meðal annars dómkirkju, stofnaði skóla og grundvallaði klaustrið á Þingeyrum.

Fyrsti biskup á Hólum í Hjaltadal var Jón Ögmundarson. Hann reisti meðal annars dómkirkju, stofnaði skóla og grundvallaði klaustrið á Þingeyrum.

Fyrsti hluti þjóðveldislaganna sem færður var í letur. Kennd við Hafliða Másson á Breiðabólsstað í Vestur-Hópi.

Hún er ágrip af Íslandssögu frá landnámi til um 1110. Elsta ritheimildin um þá atburði. Talin áreiðanleg heimild. Eftir Ara fróða Þorgilsson

(1112). Fyrsta klaustrið sett á fót á Þingeyrum.

Tímabilið 1220-1262 er kallað Sturlungaöld og kennt við Sturlungaættina sem var mjög mikilvæg í átökum íslensku höfðingjaættanna um völd og áhrif í landinu. Á þessum tíma fóru höfðingjar milli héraða með stóra flokka vopnaðra manna og tókust á. Einnig kom það fyrir að höfðingjar kölluðu á þingmenn sína og vinnumenn þeirra til að herja á andstæðinga sína.

Erkibiskup í Niðarósi neyddi Sturlu að fara til Rómar og gangast undir skriftir hjá páfa fyrir mótgerðir sínar við Gumund biskup góða. Á leiðinni til Rómar kom Sturla við í Noregi og komst í vinfengi við Hákon konung. Fær hann Sturlu til að reyna að koma Íslandi undir stjórn Noregskonungs. Beitti hann mun harkalegri aðferð en Snorri frændi hans hafði gert.

1. ágúst 1238. Kolbeinn ungi og Gissur Þorvaldsson höfðu myndað bandalag sín á milli gegn Sturlungum sem saman fóru mið mikið lið yfir Kjöl og léu safna liði í Skagafirði svo lítið bar á. Laust herjunum svo saman vð Örlygsstaði í Skagafirði í fjölmennustu orrustu Sturlungaaldar.

Í september 1241 fór Gissur Þorvaldssonmeð um 70 manna lið í Reykholt og lét drepa Snorra.

Sáttmálinn sem Íslendingar gerðu við Noregskonung hefur hlotið heitið Gamli sáttmáli. Hann er aðeins varðveittur í tiltölulega ungum afskriftum en mikilvægustu ákvæði sáttmálans eru líklega hin sömu.

Birtist skip við Dyrhóley sem landsmenn könnuðust ekki við. Kom í ljóð að þetta var enskt fiskiskip. Nokkrir Englendingar dvöldust svo hér um veturinn og strax næsta ár voru við veiðar hér við landið 30 ensk skip og ekki leið á löngu þar til Englendingar voru einnig farnir að stunda hér verslun.

Konungur og Björgvinjarkaupmennn fundu samstundis fyrir tekjutapi vegna Íslandsverslunar Englendinga og banna Eiríkur konungur af Pommern Íslendingum að versla við aðra en Björgvinjarkaupmenn. Englandskonungur bannar þegnum sínum Íslandssiglingar tímabundið en ensku kaupmennirnir brugðust hart við og sendu bænaskrá gegnum enska þingið til konungs. Einnig létu Íslendingar í sér heyra og báðu um að Englendingum yrði leyft að versla áfram hér á landi.

Síðasta klaustrið stofnað hér á landi.