Historische schets Overleie

In de 9de eeuw kwamen in Overleie de eerste specifieke instellingen tot stand. Voorbeelden hiervan zijn de Sint - Amandsproosdij en het broederschap van Sint - Elooi. De Sint-Amandsproosdij was een bijhuis van de benedictijnerabdij van Sint-Elooi in Noord-Frankrijk. De proosdij zorgde voor de inkomsten uit abdijgoederen in de streek. Ze beschikte over uitgebreide rechten die ze letterlijk konden afdwingen. Dat deden ze onder andere door gebruik te maken van hun schandpaal. Het broederschap van Sint-Elooi (instelling) verenigde de metaalbewerkers in Overleie. Hun beroep bestond onder andere uit het maken van hoefijzers voor paarden. Omdat dit toen het transportmiddel was, vestigden ze zich aan de rand van de stad voor een vlotte werking (Stad Kortrijk, 2018).

In de 14e eeuw kreeg het broederschap de toestemming om een kapel te bouwen (Stad Kortrijk, 2018).

Het centrale plein van Overleie is het Sint-Amandsplein. In 1897 werden een aantal huizen aangekocht door de stad om het plein aan te leggen. Daardoor verdwenen de eerste huizen aan de zijkant van de Kapelstraat. In 1328 was er al sprake van de kapelstraat, die tot op heden nog steeds aanwezig is in Overleie. De straat droeg toen de naam 'Capelstrate', later in 1795 werd de naam gewijzigd naar 'Rue de Chapelle'. Deze naam werd ontleend aan de kapel van de Sint-Amandsproosdij., die later in 1891 plaats maakte voor de Sint-Elooiskerk. De Kapelstraat behoorde tot de volksbuurt en herbergde voornamelijk wevers en kantwerksters (Stad Kortrijk, 2018).

Overleie lag eeuwenlang ingekapseld tussen de stadsvesten en de leie. Dit gebied dat ten noorden van de Kleine Leie lag, was slechts via twee invalswegen toegankelijk. Pas vanaf de tweede stadsomwalling in 1413 werd overleie opgenomen als stadswijk (Stad Kortrijk, 2018).

De oude proosdij wordt omgebouwd tot het bisschoppelijk Sint- Amandscollege. Het Sint-Amandscollege is nu beter gekend als het Guldensporencollege (Stad Kortrijk, 2018).

Door het slopen van de stadsmuren kwam er een einde aan de eigenzinnige beslotenheid van de wijk. De vrijgekomen ruimte en snellere verkeersmogelijkheden trokken industrieën aan (Stad Kortrijk, 2018).

Vlasspinnerij Boutry - Van Isselsteyn vestigt zich in 1880 in Overleie. Deze onderneming zorgde mee voor de uitbouw van rijwoningen voor arbeiders. Echter zorgde de toenemende industrialisatie voor gebrekkige huisvesting (beluiken). Drankzucht, overlast en geweld waren hier enkele gevolgen van, maar ook ontstond hieruit een gevoel van samenhorigheid en eigenzinnigheid onder de inwoners. De kerkelijke overheden voldeden niet meer aan de grote bevolkingstoename. De kleine Sint-Elooiskapel maakte in 1891 plaats voor de spitse toren van de Sint-Elooiskerk. Ook de uitbouw van de oude proosdij tot bisschoppelijk Sint-Amandscollege in 1824 had een sterke religieuze ondertoon (Stad Kortrijk, 2018).

Burgemeester Reynaert bracht tijdens zijn legislatuur heel wat vernieuwingen en saneringen teweeg. Hij zorgde voor de aanleg van het Koningin Astridpark en het Sint - Amandsplein, door het afbreken van bouwvallige en verkrotte woningen. Deze ingrepen die burgemeester Reynaert teweegbracht, getuigd van visionaire aandacht voor groen en open ruimte (Stad Kortrijk, 2018).

Rond 1890 werd het Sint-Annabeluik gebouwd. Dit was één van de verschillende beluiken in Overleie, die de vele arbeidersgezinnen in de 19de eeuw herbergde. Het Sint-Annabeluik is op heden het laatst bestaande beluik in de wijk en telt nog 22 woningen (Stad Kortrijk, 2018).

In oktober 2012 werd Overleie erkent door de Vlaamse regering als Vlaams stadsvernieuwingsproject. Het is het 3de grote stadsproject van Kortrijk. Vlaanderen heeft daarvoor 2,5 miljoen voorzien bovenop de 10 miljoen geplande investeringen door de stad Kortrijk zelf (Stad Kortrijk, 2018).